امامت و پیشوایی بعد از پیامبر ص

واژه «امام» به معنای پيشوا است. كسى كه عده‏اى تابع و پيرو او هستند اعم از آنكه آن پيشوا عادل باشد يا باطل و گمراه ؛ لذا در قرآن چنین آمده است : فقاتلوا أئمه الکفر (توبه 12) پس با پيشوايان كفر بجنگيد.

امامت در اصطلاح ناظر به پیشوایی و رهبری امت بعد از پیامبر ص است که اهل سنت آن را جزو فروع دین و شیعه آن را جزو اصول دین می داند. رهبری امت بعد از پیامبر از دو جنبه قابل بررسی است : یکی رهبری سیاسی و اجتماعی و دیگری رهبری علمی و مرجعیت دینی که ما به تفصیل به بررسی آن دو می پردازیم :

بررسی خطبه متقین (همام)

آثار مستقلی در شرح خطبه متقین نگاشته شده است از جمله :

1-اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (2 جلد) ؛ تالیف : آیه الله مکارم شیرازی

2-متقین (دریافتی ادبی از خطبه متقین) ؛ تالیف : سید مهدی شجاعی

3-اوصاف پارسایان ؛ تالیف : دکتر سروش

پیام غدیر چیست؟

پیام غدیر این است که امامت یکی از دو رکن اساسی اسلام است (رکن اول قرآن است). منهای امامت قانون اسلام به درستی اجرا نمی شود و مردم در صراط مستقیم قرار نمی گیرند. نبوت با امامت تکمیل می شود.

جهات اهمیت خطابه ی غدیر:

در تاریخ رسالت پیامبر (صلی الله علیه و اله و سلم) فقط یک حکم است که با مقدمات مفصل در مکانی خاص و در اجتماعی عظیم به صورت خطابه ای بیان شد و خبر آن به همه رسید. امام باقر )علیهالسلام(  اصول کافی ج2 ص21 «هیچ حکمی مثل ولایت در روز غدیر اعلام نشده است».

در سياستى كه اميرمؤمنان (ع) تبيين كرده و بر آن اساس، سياست‏ورزى نموده است، معيارهايى كلى كه جهت سياست را روشن مى‏كند، وجود دارد. اين معيارها بر هر برنامه‏ريزى، تصميم‏گيرى و اقدام سياسى حاكم است و از آنها مى‏توان به خطوط كلى سياست تعبير كرد، كه به مهمترين آنها پرداخته مى‏شود:

فهرست مطالب نامه

1- ضرورت خود سازى

2- اخلاق رهبرى (روش برخورد با مردم)

3- پرهيز از غرور و خود پسندى

4- مردم گرايى، حق گرايى

5- ضرورت راز دارى

6 - جايگاه صحيح مشورت

7- اصول روابط اجتماعى رهبران

8- شناخت اقشار گوناگون اجتماعى

اوّل سيماى نظاميان

دوّم سيماى قضات و داوران

سوّم سيماى كارگزاران دولتى

چهارم سيماى ماليات دهندگان

پنجم سيماى نويسندگان و منشيان

ششم سيماى بازرگانان و صاحبان صنايع

هفتم سيماى محرومان و مستضعفان

9- اخلاق اختصاصى رهبرى

10- اخلاق رهبرى با خويشاوندان

11- روش برخورد با دشمن

12 - هشدارها

اوّل-  هشدار از خون ناحق

دوّم-  هشدار از خود پسندى

سوّم-  هشدار از منّت گذارى

چهارم-  هشدار از شتابزدگى

پنجم - هشدار از امتياز خواهى

3- دنیا محل آزمون و مقدمه آخرت است

سومین نکته در واقعیت شناسی دنیا در ادامه واقعیت دوم آن است دنیایی که در آن زندگی می کنیم جایگاهی برای امتحان و آزمایش است . زمان این امتحان از ابتدای تکلیف هر فرد آغاز می شود و تا آخرین لحظه حضورش در این دنیا امتداد می یابد . لحظه لحظه ی زندگی امتحان است . مکانی نیست که خارج از جلسه امتحان باشد . یا فرد نباید به این دنیا بیاید و یا اگر آمد باید خود را در جلسه امتحان خداوند ببیند . همه ی رخدادهای زندگی سوالات امتحان اند که باید فرد در پی آن باشد بهترین پاسخ ها را برای آنها فراهم کند . در همین زمینه حضرت امیر علیه السلام می فرمایند :