امامت و پیشوایی بعد از پیامبر ص

واژه «امام» به معنای پيشوا است. كسى كه عده‏اى تابع و پيرو او هستند اعم از آنكه آن پيشوا عادل باشد يا باطل و گمراه ؛ لذا در قرآن چنین آمده است : فقاتلوا أئمه الکفر (توبه 12) پس با پيشوايان كفر بجنگيد.

امامت در اصطلاح ناظر به پیشوایی و رهبری امت بعد از پیامبر ص است که اهل سنت آن را جزو فروع دین و شیعه آن را جزو اصول دین می داند. رهبری امت بعد از پیامبر از دو جنبه قابل بررسی است : یکی رهبری سیاسی و اجتماعی و دیگری رهبری علمی و مرجعیت دینی که ما به تفصیل به بررسی آن دو می پردازیم :

بررسی خطبه متقین (همام)

آثار مستقلی در شرح خطبه متقین نگاشته شده است از جمله :

1-اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (2 جلد) ؛ تالیف : آیه الله مکارم شیرازی

2-متقین (دریافتی ادبی از خطبه متقین) ؛ تالیف : سید مهدی شجاعی

3-اوصاف پارسایان ؛ تالیف : دکتر سروش

مقدمه :

مقاله ای که تحت عنوان فوق و با الهام و تعمق در نهج البلاغه و کتب ارزشمند دیگر تدوین یافته است . پيشكشي است ناقابل به ساحت مقدس حضرت وليعصر و نايب بر حقش ولي امر مسلمين جهان امام خامنه اي ( دام ظل العالي )  به بهانه این مقاله تفحصی در نهج البلاغه نمودم; کتابی که حضرت امام خمینی ( رحمه الله عليه ) آن  را افتخار مکتب تشیع می دانند چرا که در سیر تطور حکومتها و خلافتها همواره تشتت آرا و عقاید منجر به اعمال روشهایی خلاف سیر انسانیت و وحدانیت الهی گردیده است و در این میان صاحب نهج البلاغه مولی الموحدین الگوی تمام عیار مدیریت و خلافت و امامت در لابلای مفاهیم عمیق خود به بیان عناصر، ارکان، وظایف، اهمیت و شیوه های مدیریت پرداخته اند که ما نیز امید آن داریم در این مجال کوتاه پیمانه ای از این اقیانوس بیکران علم و معرفت برگیریم .

تهيه وتدوين : علي جليلي

اداره كل زندانهاي استان اردبيل

چکیده

در عمق افکار و عقاید مولوی و گفته های او در مثنوی، نوعی ارادت و محبت به  امیر مؤمنان علی (ع) و خاندان پیغمبر اکرم (ص) وجود دارد. آراستن سخن به گوهر های گنجینۀ کلام مولا و نقل و اخذ تعداد قابل ملاحظه ای از اقوال آن امام، صرفاً برای استناد و استشهاد و یا به قصد نشان دادن علم و فضل نیست، بلکه این همه تعظیم و تمجید، در قالب حکایات و ذکر اقوال، بیانگر تولی و محبت بسیار این شاعر به مولا و حاکی از افق گستردۀ اندیشه تابناک و عمق و گسترة نظر و وسعت دید و رشد و کمال روحی مولاناست.

این نوشته تبیین دیدگاه مولانا در مورد امیر مؤمنان و بازنمایی جلوه هایی از کلام آن امام است که آشکارا و یا به تلمیح و اشاره در مثنوی آمده و سبب جاودانگی اندیشه های بلند این شاعر گردیده است.

اميرالمؤمنين علي عليه‏السلام الگوي همیشگی است كه مي‏توان همه كمالات را در او سراغ گرفت و بدان‏ها اقتدا كرد. آن حضرت نه‏تنها از آنِ شيعيان كه الگوي همه مسلمانان و جمله آزادگان است. امام علي عليه‏السلام، تجسم ارزش‏هاي ديني و اسلام مجسّم است، انساني در اوج عرفان، عبادت، سلوك و در عين حال سياست‏مدار و جامعه‏ساز. شدت عمل را با رحمت و عطوفت به مؤمنان آموخت؛ اهل مداهنه نبود و هيچ‏گاه حقيقت را قرباني مصلحت نكرد. كتاب فضل علي عليه‏السلام چندان پربرگ‏وبار است كه براي خواندن آن چند نقدِ عمر بايد و تنها مي‏توان شمه‏اي از فضايل ناپيداي علوي را واكاويد و پيش روي همگان نهاد.

در سياستى كه اميرمؤمنان (ع) تبيين كرده و بر آن اساس، سياست‏ورزى نموده است، معيارهايى كلى كه جهت سياست را روشن مى‏كند، وجود دارد. اين معيارها بر هر برنامه‏ريزى، تصميم‏گيرى و اقدام سياسى حاكم است و از آنها مى‏توان به خطوط كلى سياست تعبير كرد، كه به مهمترين آنها پرداخته مى‏شود:

سياست عرصه ‏اى آفت‏ خيز است و اگر با حراست نَفْس، حاكميت اخلاق و مَهار قدرت همراه نباشد، آدمى را در دام قدرت‏طلبى، خودكامگى، عقل‏گريزى، خشونت‏ورزى، دنيازدگى، انحصارطلبى، دروغگويى، فريبكارى، زورگويى، كينه‏توزى، حب و بغض افراطى، رياكارى، گردن‏فرازى، سازش‏كارى و دام‏هاى بسيار ديگر فرو مى‏برد و فرد و جامعه را به تباهى مى‏كشاند. بنابراين لازم است از چنين امورى به‏عنوان اصول سلبى پرهيز شود. در ذيل به برخى از اين آفات پرداخته مى‏شود.