عوام و خواص در «سقيفه بني‏ ساعده»

4 ـ توصيه به كارگزاران خود در ترك خودكامگي و ديكتاتوري

امام علي عليه‏السلام، به مأموران و كارگزاران خود دستور مي‏دهد كه در محدوده‏ي مسؤوليت خويش، از خودرأيي و خودكامگي كه حاصل كبر و غرور و خودپسندي است، دوري كنند. اين دستور به معني باز كردن گوش كارگزاران براي شنيدن سخنِ منتقدان و مخالفان است كه نتيجه‏ي آن، تساهل سياسي، به معنيِ رعايت حقِ مخالف در مخالفتِ خود با حاكمان جامعه خواهد بود. امام علي عليه‏السلام در نامه‏ي 53 نهج البلاغه، خطاب به مالك اشتر چنين مي‏فرمايد:

امام علی (ع) و نامه ی  او  به معاویه :

زمانی که امام به خلافت رسید بر آن شد تا عبدالله بن عباس را به حکومت شام بفرستد.

نامه ای به معاویه نوشت و در آن ضمن آگاه کردن او از این که مردم بدون مشورت او عثمان را کشتند ، اما اکنون از روی مشورت و اجتماع او را به خلافت انتخاب کرده اند ، از او خواست تا همراه اشراف شام به مدینه بیاید – معاویه پاسخی به نام امام نداد و تنها نامه سفیدی را که در آن نوشته شده بود: از معاویه به علی بن ابی طالب ، برای آن حضرت فرستاد کسی که نامه را آورده بود به حضرت گفت که از طرف مردی می آید که  معتقدند تو عثمان را کشته ای و جز بر کشتن تو رضایت نمی دهند؟[1]