امامت و پیشوایی بعد از پیامبر ص

واژه «امام» به معنای پيشوا است. كسى كه عده‏اى تابع و پيرو او هستند اعم از آنكه آن پيشوا عادل باشد يا باطل و گمراه ؛ لذا در قرآن چنین آمده است : فقاتلوا أئمه الکفر (توبه 12) پس با پيشوايان كفر بجنگيد.

امامت در اصطلاح ناظر به پیشوایی و رهبری امت بعد از پیامبر ص است که اهل سنت آن را جزو فروع دین و شیعه آن را جزو اصول دین می داند. رهبری امت بعد از پیامبر از دو جنبه قابل بررسی است : یکی رهبری سیاسی و اجتماعی و دیگری رهبری علمی و مرجعیت دینی که ما به تفصیل به بررسی آن دو می پردازیم :

بررسی خطبه متقین (همام)

آثار مستقلی در شرح خطبه متقین نگاشته شده است از جمله :

1-اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (2 جلد) ؛ تالیف : آیه الله مکارم شیرازی

2-متقین (دریافتی ادبی از خطبه متقین) ؛ تالیف : سید مهدی شجاعی

3-اوصاف پارسایان ؛ تالیف : دکتر سروش

اميرالمؤمنين علي عليه‏السلام الگوي همیشگی است كه مي‏توان همه كمالات را در او سراغ گرفت و بدان‏ها اقتدا كرد. آن حضرت نه‏تنها از آنِ شيعيان كه الگوي همه مسلمانان و جمله آزادگان است. امام علي عليه‏السلام، تجسم ارزش‏هاي ديني و اسلام مجسّم است، انساني در اوج عرفان، عبادت، سلوك و در عين حال سياست‏مدار و جامعه‏ساز. شدت عمل را با رحمت و عطوفت به مؤمنان آموخت؛ اهل مداهنه نبود و هيچ‏گاه حقيقت را قرباني مصلحت نكرد. كتاب فضل علي عليه‏السلام چندان پربرگ‏وبار است كه براي خواندن آن چند نقدِ عمر بايد و تنها مي‏توان شمه‏اي از فضايل ناپيداي علوي را واكاويد و پيش روي همگان نهاد.

رضامندى، بستر موفقيت و كاميابى است. هيچ انسان موفّقى نيست كه از هنر «رضايت از زندگى» برخوردار نباشد. انسان‏هاى موفّق كسانى‏اند كه با زندگى خود مشكلى ندارند. اشتباه نكنيد! نمى‏گويم «در زندگى» خود مشكلى ندارند؛ بلكه مى‏گويم «با زندگى» خود مشكلى ندارند. مشكلْ داشتن در زندگى، يك چيز است و مشكل داشتن با زندگى، چيز ديگر.اتفاقاً در بيشتر موارد، انسان‏هاى موفّق با مشكلات زيادى دست و پنجه نرم كرده‏اند؛ اما احساس‏نارضايتى‏از زندگى‏نداشتند. مى‏توان گفت: رضامندى از زندگى يكى از رازهاى ناشناخته زندگى انسان‏هاى موفّق است.

رضايت چيست؟ خوش‏بختى كجاست؟

اين نامه را امام از سرزمين «حاضرين» هنگام باز گشت از «صفين» به او نوشته است.

(اين نامه‏اى است) از پدرى فانى، معترف به سختگيرى زمان، كه آفتاب عمرش رو به غروب است، و خواه ناخواه تسليم گذشت دنياست، هم او كه در منزلگاه پيشينيان سكنى گرفته، و فردا از آن كوچ خواهد كرد به فرزندى آرزومند، آرزومند چيزى كه هرگز بدست نمى‏آيد، و در راهى گام مى‏نهد كه ديگران در آن گام نهادند و هلاك شدند به كسى كه هدف بيماريها است، گروگان روزگار، در تير رس مصائب، بنده دنيا، بازرگان غرور، بدهكار و اسير مرگ، هم پيمان اندوهها، قرين غمها، آماج آفات و بلاها، مغلوب شهوات، و جانشين مردگان

الف) منابع شناخت‏

ب) آفت‏هاي شناخت‏

ج) هشدارها در باب شناخت‏

در اين جلسه مهم‏ترين بايدهاى معرفتى امام على (ع) را- كه برگرفته از نامه 31 نهج‏البلاغه است- برگزيده‏ايم كه براى رشد و بالندگى و زمينه‏سازى براى تحكيم ايمان كارساز است. اين نامه به‏عنوان «از پدر به فرزند» آمده اما مقصود اين نامه تنها فرزند ايشان نيست.

در آموزه های دینی و به ویژه نهج البلاغه رشد و تربیت انسان با مانع بزرگی به نام «دشمن» مواجه است. به عبارت دیگر صحنه امتحان بشر ، صحنه جنگ است . جنگ و دشمنی واژگانی اند که نشان دهنده آن است نیروها و افرادی نه تنها در صدد ایجاد مانع که در صدد آسیب زدن جدی به فرد هستند. از همین رو شناخت آن ها امری لازم و ضروری است .