بررسی خطبه متقین (همام)

آثار مستقلی در شرح خطبه متقین نگاشته شده است از جمله :

1-اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (2 جلد) ؛ تالیف : آیه الله مکارم شیرازی

2-متقین (دریافتی ادبی از خطبه متقین) ؛ تالیف : سید مهدی شجاعی

3-اوصاف پارسایان ؛ تالیف : دکتر سروش

انسانى كه به ‏شگفتى يك كتاب يا يك مجموعه پى‏مى‏برد، گاه با تأمل مستقيم از اين شگفتى آگاه مى‏شود و گاه نيز در آينه گفتار بزرگان مطلبى را مى‏خواند و آنگاه زمينه تأمل برايش فراهم مى‏شود و سپس به‏شگفت مى‏آيد.

بسيارى از علماى شيعه و اهل‏سنت و دانشمندان مسيحى كتاب نهج‏البلاغه را ستوده‏اند؛ آن‏گونه كه در آينه گفتار آنها مى‏توان مطالبى را براى تعمق برگزيد و براى مراجعه به اين «برادر قرآن» راغب شد. دراين‏باره هفت ديدگاه را برگزيده‏ايم:

16 ـ توبيخ عمروبن حَمِق به دليل لعنِ مردم شام

يكي ديگر از مصاديق «تساهل اخلاقي» در سيره‏ي امام علي عليه‏السلام، خودداري ايشان از «خشونت‏كلامي» در برخورد با اهل شام است.

13 ـ خوش‏رفتاري با ابن ملجم و پيشنهاد عفو يا قصاص منصفانه‏ي او

يكي از بزرگ‏ترين فرازهاي اخلاقي زندگي آموزنده‏ي امام علي عليه‏السلام، رفتار بزرگوارانه و جوان‏مردانه‏ي او با قاتل كينه‏توز و ناجوانمرد خويش؛ ابن ملجم است. علي عليه‏السلام در گذشته به ابن ملجم محبت‏ها كرده و با وجود آگاهي از نيّت پليدش او را آزاد گذارده بود و اينك فرق مبارك‏اش به شمشير كين او شكافته شده بود. با اين حال، از لطف و نوازش در حق قاتل خودداري نكرد.

پس از آن كه ابن ملجم در مسجد كوفه، شمشير زهرآگين خود را بر فرق مبارك علي عليه‏السلام وارد كرد، امام فرياد زد: «او را بگيريد و نگذاريد فرار كند».1 مردم در پي او دويدند و سرانجام، قثم بن عباس پيش تاخت و او را بغل كرد و به زمين كوبيد و دست بسته او را به خانه‏ي علي عليه‏السلام آورد.

"اهميت و فضيلت نماز "

-شما را به نماز و مراقبت از آن سفارش مي کنم، زيرا نماز برترين عمل و ستون و اساس دين شما است .

-وقتي که بنده اي سجده مي کند ، ابليس فرياد مي زند: واي برمن! او اطاعت کرد، ولي من معصيت کردم، او سجده کرد و من از اين عمل سرباز زدم.(

-گناهي که پس از آن مهلت يافتم تا دو رکعت نماز گزارم و از خدا اصلاح آن گناه را بخواهم، مرا اندوهگين نکرد.(

-نماز ستون دين است و اولين عمل انسان است که خدا بدان نظر مي کند، اگر صحيح بود ، به ساير اعمال نيز نظر مي فرمايد و اگر صحيح نباشد در هيچ عمل ديگر نمي نگرد و کسي که تارک نماز باشد بهره اي از اسلام ندارد .(