امامت و پیشوایی بعد از پیامبر ص

واژه «امام» به معنای پيشوا است. كسى كه عده‏اى تابع و پيرو او هستند اعم از آنكه آن پيشوا عادل باشد يا باطل و گمراه ؛ لذا در قرآن چنین آمده است : فقاتلوا أئمه الکفر (توبه 12) پس با پيشوايان كفر بجنگيد.

امامت در اصطلاح ناظر به پیشوایی و رهبری امت بعد از پیامبر ص است که اهل سنت آن را جزو فروع دین و شیعه آن را جزو اصول دین می داند. رهبری امت بعد از پیامبر از دو جنبه قابل بررسی است : یکی رهبری سیاسی و اجتماعی و دیگری رهبری علمی و مرجعیت دینی که ما به تفصیل به بررسی آن دو می پردازیم :

بررسی خطبه متقین (همام)

آثار مستقلی در شرح خطبه متقین نگاشته شده است از جمله :

1-اخلاق اسلامی در نهج البلاغه (2 جلد) ؛ تالیف : آیه الله مکارم شیرازی

2-متقین (دریافتی ادبی از خطبه متقین) ؛ تالیف : سید مهدی شجاعی

3-اوصاف پارسایان ؛ تالیف : دکتر سروش

اميرالمؤمنين علي عليه‏السلام الگوي همیشگی است كه مي‏توان همه كمالات را در او سراغ گرفت و بدان‏ها اقتدا كرد. آن حضرت نه‏تنها از آنِ شيعيان كه الگوي همه مسلمانان و جمله آزادگان است. امام علي عليه‏السلام، تجسم ارزش‏هاي ديني و اسلام مجسّم است، انساني در اوج عرفان، عبادت، سلوك و در عين حال سياست‏مدار و جامعه‏ساز. شدت عمل را با رحمت و عطوفت به مؤمنان آموخت؛ اهل مداهنه نبود و هيچ‏گاه حقيقت را قرباني مصلحت نكرد. كتاب فضل علي عليه‏السلام چندان پربرگ‏وبار است كه براي خواندن آن چند نقدِ عمر بايد و تنها مي‏توان شمه‏اي از فضايل ناپيداي علوي را واكاويد و پيش روي همگان نهاد.

3- دنیا محل آزمون و مقدمه آخرت است

سومین نکته در واقعیت شناسی دنیا در ادامه واقعیت دوم آن است دنیایی که در آن زندگی می کنیم جایگاهی برای امتحان و آزمایش است . زمان این امتحان از ابتدای تکلیف هر فرد آغاز می شود و تا آخرین لحظه حضورش در این دنیا امتداد می یابد . لحظه لحظه ی زندگی امتحان است . مکانی نیست که خارج از جلسه امتحان باشد . یا فرد نباید به این دنیا بیاید و یا اگر آمد باید خود را در جلسه امتحان خداوند ببیند . همه ی رخدادهای زندگی سوالات امتحان اند که باید فرد در پی آن باشد بهترین پاسخ ها را برای آنها فراهم کند . در همین زمینه حضرت امیر علیه السلام می فرمایند :

رضامندى، بستر موفقيت و كاميابى است. هيچ انسان موفّقى نيست كه از هنر «رضايت از زندگى» برخوردار نباشد. انسان‏هاى موفّق كسانى‏اند كه با زندگى خود مشكلى ندارند. اشتباه نكنيد! نمى‏گويم «در زندگى» خود مشكلى ندارند؛ بلكه مى‏گويم «با زندگى» خود مشكلى ندارند. مشكلْ داشتن در زندگى، يك چيز است و مشكل داشتن با زندگى، چيز ديگر.اتفاقاً در بيشتر موارد، انسان‏هاى موفّق با مشكلات زيادى دست و پنجه نرم كرده‏اند؛ اما احساس‏نارضايتى‏از زندگى‏نداشتند. مى‏توان گفت: رضامندى از زندگى يكى از رازهاى ناشناخته زندگى انسان‏هاى موفّق است.

رضايت چيست؟ خوش‏بختى كجاست؟

اين نامه را امام از سرزمين «حاضرين» هنگام باز گشت از «صفين» به او نوشته است.

(اين نامه‏اى است) از پدرى فانى، معترف به سختگيرى زمان، كه آفتاب عمرش رو به غروب است، و خواه ناخواه تسليم گذشت دنياست، هم او كه در منزلگاه پيشينيان سكنى گرفته، و فردا از آن كوچ خواهد كرد به فرزندى آرزومند، آرزومند چيزى كه هرگز بدست نمى‏آيد، و در راهى گام مى‏نهد كه ديگران در آن گام نهادند و هلاك شدند به كسى كه هدف بيماريها است، گروگان روزگار، در تير رس مصائب، بنده دنيا، بازرگان غرور، بدهكار و اسير مرگ، هم پيمان اندوهها، قرين غمها، آماج آفات و بلاها، مغلوب شهوات، و جانشين مردگان

امام علی علیه السلام و اقتصاد اسلامی

 منبع:

ستاد عالی کانون های فرهنگی و هنری مساجد کشور

اداره کل فرهنگ  و ارشاد  اسلامی مازندران

دبیرخانه هیأت نظارت بر کانون های

فرهنگی و هنری مساجد مازندران

تابستان 1391

رمضان 1433